Een plein met een dakkie erop. Vormen van gemeenschap in het buurthuis
In de derde bijeenkomst in de reeks Social Talks voeren verschillende gasten, waaronder kunstenaar Uta Eisenreich, kunstenaar Wendelien van Oldenburgh en architect Piet Vollaard een 'gesprek van het sociale' over een omstreden experiment met social design uit de jaren zeventig: het multifunctionele, participatie- en inspraakgestuurde buurthuis 't Karregat van architect Frank van Klingeren (1974).
21 april 2022 19:00 - 21:30
Het uitgangspunt zijn zeldzame fragmenten uit journaalreportages en documentaires die destijds aan het experimentele gemeenschapshuis werden gewijd. Van daaruit staan de sprekers stil bij manieren waarop collectiviteit en samenleven tegenwoordig worden vormgegeven en blikken ze vooruit op hoe dit soort verbinding in de toekomst mogelijk wordt ingericht. Ontbreekt het in de gepolariseerde en versnipperde maatschappij van vandaag aan een agora, opgevat als een gedeelde fysieke ruimte waar mensen zich kunnen uiten en elkaar kunnen treffen? Bestaat democratie bij de gratie van fysiek sociaal contact, of kan zo'n systeem zich ook ontplooien als elke interactie digitaal bemiddeld plaatsvindt? Hoe zou 'het ontwerp van het sociale' de benodigde fysieke interactie mogelijk kunnen maken?
Na afloop van het gesprek is er een filmvertoning van Beauty and the Right to the Ugly, het driedelige videowerk dat Van Oldenborgh in 2014 maakte over de geschiedenis en het functioneren van 't Karregat. Haar fascinatie voor het raakvlak van collectiviteit, privéleven en kunst weerspiegelt de vraagstukken die de Eindhovense gebruikers van het buurthuis in de film (her)beleven. Draagt 'open' architectuur van de publieke ruimte bij aan de beoogde participatiesamenleving; hoeveel ruimte is er voor daadwerkelijk experiment - en in hoeverre kan vernieuwing vanuit ontwerp en cultuur een alternatief bieden zonder te worden opgeslokt door de krachten waartegen het zich verzet?
Bezoekers worden van harte uitgenodigd om voorafgaand of na afloop de kamer Het Buurthuis te bekijken, die te zien is in de tentoonstelling _Het ontwerp van het sociale_.
Social Talks
Social Talks is een reeks evenementen rond de tentoonstelling van _Het ontwerp van het sociale: 100 jaar eigenzinnig samenleven in Nederland_. Het ontwerp van het sociale toont hoe veelzijdig en soms radicaal de interactie tussen ontwerp en samenleving de afgelopen eeuw is geweest. Ruim voordat een begrip als 'social design' opgeld deed, waren het professionals en opvallend vaak ook geëngageerde burgers en activisten die ontwerpstrategieën bedachten om daarmee maatschappelijke verandering teweeg te brengen. Op basis van research en interpretatie door telkens andere onderzoekers, conservatoren en ontwerpers, voert de installatie de bezoeker langs een reeks markante scènes uit de sociale geschiedenis.
Wendelien van Oldenborgh
Wendelien van Oldenborgh gebruikt het idee 'cinema' als methode voor productie van haar werken en als basistaal voor verschillende presentatievormen. Ze werkt vaak in verschillende scenario's samen met deelnemers om een script te coproduceren. Recente solopresentaties zijn onder meer: work, work, work (werk) in Museum Sztuki in Lodz 2021; tono lengua boca in Fabra i Coats, Barcelona 2020 en CA2M Madrid 2019-20; Cinema Olanda, in het Nederlands Paviljoen in de 57e Biënnale van Venetië 2017. Van Oldenborgh heeft veelvuldig geëxposeerd waaronder de Chicago Architecture Biennial 2019, bauhaus imaginista, HKW Berlin 2019, Stedelijk Museum Amsterdam 2020 en Sonsbeek20->24, Arnhem 2021.
Van Oldenborgh is lid van de Akademie van Kunsten KNAW (NL) en ontvanger van de Dr. A.H. Heinekenprijs voor de Kunst (2014). Een monografische publicatie, Amateur, werd gepubliceerd door Sternberg Press, Berlijn; If I Can't Dance, Amsterdam en The Showroom, Londen in 2016.
Uta Eisenreich
Uta Eisenreich is een kunstenaar en visueel onderzoeker die een fotografische praktijk combineert met performatieve strategieën. Ze is vooral bekend om haar fotografische stillevens die de kijker aanzetten tot het ontdekken van onderliggende patronen, en die verwijzen naar wetenschappelijke experimenten, rituele opstellingen, psychologische evaluatie testen. Ze publiceerde twee kunstenaarsboeken, A not B (2010, Roma Publications) en As If (2021, Roma Publications) over kwesties van analogie en representatie en exposeerde gerelateerd werk in solotentoonstellingen bij Ellen de Bruijne Projects (AS IF, 2021), Unseen (2021), Kunstmuseum Den Haag (This, That and Other, 2017).
Een andere kant van haar werk richt zich op sociale interactie, omstandigheden en onderliggende structuren van het samenleven. Voor de tentoonstelling Het ontwerrp van het sociale, in Het Nieuwe Instituut, deed zij onderzoek naar de buurthuizen van Frank van Klingeren en ontwikkelde samen met Johanna Himmelsbach een video installatie voor Het Buurthuis.
Andere werken in deze onderzoekslijn werden gepresenteerd in GfzK Leipzig (Gaudiopolis 2018), Centre Pompidou, Parijs (Networks 2022)
Piet Vollaard
Piet Vollaard (1955) is opgeleid aan de TU Delft (faculteit Bouwkunde, 1984) en werkt als architect, architectuurcriticus, stedenbouwkundige en promotor/projectinitiator van natuurinclusief ontwerpen en stedelijke natuur. Hij was mede-oprichter/directeur van ArchiNed, de architectuurwebsite van Nederland (1996-2013). Momenteel is hij actief in en medeoprichter van De Natuurlijke Stad (stedelijke natuurprojecten, 2012-heden) en Stad in de Maak (co-housing en alternatieve, onconventionele programmering van leegstaand stedelijk vastgoed, 2012-heden). Zijn publicaties zijn onder meer: _Herman Haan, architect_ (1995), _Hinder en ontklontering. Architectuur en maatschappij in het werk van Frank van Klingeren_ (met Marina van den Bergen, 2003), _Stadsnatuur maken _(met Jacques Vink en Niels de Zwarte , 2017) en verschillende architectuurgidsen vanaf 1987.
Tags:
Thursday Night Live